Hestaat

  Síðasta hestaatið 

Flaustur nefnist fornbýli um 17 km. sunnan við Reyki.  Þar sést vel til mikilla tótta og garða, og telja munnmæli að verið hafi kirkjustaður og stórbýli með átján hurðir á járnum.  Átján hurða sagan gengur líka um Skarðssel sem stóð 7 km. norðar.  Sléttlendi og engjar eru um Flaustur, þar nefnast Flausturbalar með ánni.  Skammt þar utan við heitir Vindhólaskál í fjalli og Vindhólanes við ána.  Þar var háð síðasta hestavíg á Íslandi upp úr 1600 og sér enn garðinn um leiksvæðið.  Ástæður hestavígsins voru ósætti milli Sveins ríka á Illugastöðum og eyfirsks stórbónda.  Af Sveini ganga miklar sagnir og talið var að hann hafi átt 500 sauði þegar flest var, auk annars fjár.  Sveinn var talinn forspár því hann seldi alla sauði sína haust eitt fyrir fellisvetur.  Örlög Sveins urðu að hann drukknaði í kíl einum milli Illugastaða og Kotungsstaða sem síðan er nefndur Sveins kíll.  Talið er að Sveinn hafi falið fé í jörð í landi Illugastaða og er það þar enn fólgið.

(Jón Sigurðsson, Saga þingeyinga III. S. 150 og 146)